Thơ Phan Phụng Thạch
Kỷ niệm 40 năm ngày mất (1973 - 2013)
Nhà giáo - thi sĩ PHAN PHỤNG THẠCH
(1942 - 12/02/1973)
Tên thật: PHAN NGỌC THẠCH
Giáo sư trung học Nguyễn Hoàng, Quảng Trị (1963 - 1973)
Quê quán: Làng Đạo Đầu, xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
LƯU BÚT MÙA HẠ
Khi nắng hạ trở về trong mắt biếc
Các em rồi trăm đứa sẽ trăm phương
Ta đứng đó giữa muôn ngàn cách biệt
Mắt rưng buồn và hồn cũng mù sương.
Trang lưu bút gói cho trong kỷ niệm
Gom chút tình ngày tháng đã trôi qua
Rồi mai mốt nơi chân trời gốc biển
Làm hành trang cho những cuộc chia xa
Từng buổi học sân trường loang nắng đổ
Các em ngồi trong ý nghĩ chia ly
Trời ngày mai nắng vàng hay bão tố?
Khi đàn chim sắp rồi tổ bay đi.
Rồi một mai khi mùa thu trở lại
Các em còn về với tuổi thơ hồng?
Hay cuộc chiến đưa các em đi mãi?
Và trường đời sẽ lắm núi nhiều sông!
***
NẮNG HẠ TÌNH PHAI
Lòng ta đó như sân trường nắng hạ
Có các em chân nhỏ bước tung tăng
Nếu ngày mai thầy trò người mỗi ngã
Ta chia lòng theo muôn hướng xa xăm.
Ta đâu ngỡ thời gian trôi mau quá
Nên ngỡ ngàng khi nghe tiếng ve ca
Hởi các em! Buổi học chiều êm ả
Có bâng khuâng tưởng nhớ một quê nhà ?
Ôi ta muốn cúi hôn từng mái tóc
Gởi tấm lòng cho lớp tuổi thơ ngây
Mai ta đi đường xuôi hay lối ngược
Vẫn nhớ hoài hình ảnh buổi hôm nay.
Thôi từ giã - một lời cho tất cả
Chín mươi ngày xa cách chẳng là bao
Chỉ e tình sẽ tàn trong nắng hạ
Và khi về sẽ đứng giữa mòn hao.
***
TRONG NẮNG HẠ BUỒN
Ta về đứng giữa trường xưa
Các em yêu dấu cũng vừa ra đi
Còn trong nắng hạ những gì
Hỡi các em - loài chim đi đầu mùa
Ta về hồn bỗng già nua
Tìm trên sân cũ tuổi thơ ngọc ngà
Các em giờ đã phương xa
Mơ hồ trong nắng những tà áo bay
***
NĂM THÁNG MÙ SƯƠNG
Rồi các em mỗi người đi mỗi ngã
Mang vào đời thêm nhiều nổi cô đơn
Thầy đứng đó từ đầu thu - cuối hạ
Mỏi mắt nhìn sách vở cũ tang thương.
Rồi những mùa thu - mùa thu lá rụng
Thầy bâng khuâng trong từng buổi tựu trường
Một ngày kia quê hương ngừng tiếng súng
Còn em nào trở lại tự muôn phương?
Hãy tất cả sẽ cùng nhau nằm xuống
Sẽ cùng nhau thành tiếng núi lời sông
Thầy đứng đó nghe tâm hồn biển động
Những buồn thương như sóng cả mênh mông
Thầy đứng đó giữa cuộc - đời- góc - cạnh
Nhớ ngày xưa hoa - bướm - lạ- thiên đường
Thương các em chưa đầy lông đầy cánh
Bay vào đời trong năm- tháng mù sương
***
THÁNG HẠ
Khi trở lại với nỗi buồn tháng hạ
Lối xưa giờ hoa phượng nở rưng rưng
Tình nghĩa đó đã phai vàng như lá
Các em còn lưu luyến chút gì không ?
Các em còn thương về ngôi trường cũ?
Vườn thiên đàng của tuổi nhỏ vàng son
Thầy đứng đó như một loài cổ thụ
Chút bóng hiền che nắng lũ cây con
Buổi học cuối môi cười nhưng mắt khóc
Hồn rơi theo lá phượng rụng sân trường
Các em về với nắng vàng trên tóc
Với ve sầu cất tiếng hát bi thương.
Từ hôm đó bay đi muôn vạn ngã
Trời quê hương có mỏi cánh ngàn chim?
Lòng các em có xanh màu lá mạ?
Và lời thầy còn vang dội trong tim?
Những âm vang của giờ chơi giờ học
Đã chìm theo cùng tiếng trống tan trường
Nhưng tin yêu thầy gieo giờ đã mọc
Hay cũng tàn theo khói lửa quê hương ?
Khi trở lại với nổi buồn tháng hạ
Lối xưa giờ hoa phượng nở rưng rưng
Tình nghĩa đó đã phai vàng như lá
Các em còn lưu luyến chút gì không?
***
SÂN TRƯỜNG NẮNG HẠ
Bây giờ mùa thu qua chưa
Hay vẫn con nắng hạ?
Bây giờ các em đã về hay còn mãi đi xa?
Sao ta vẫn buồn như lá?
Xin thời gian xin thời gian đi qua.
Ôi ở đâu mùa thu sao bây giờ nắng hạ?
Sao bây giờ hoa phượng đỏ còn rơi?
Và sao hồn mênh mông mênh mông biển cả?
Những vui buồn ngày tháng cũ đang trôi.
Ta trở về giữa sân trường vắng lặng
Hồn bơ vơ và chân lạc trong đời
Mới hôm nào các em đùa trong nắng
Sao bây giờ tất cả quá xa xôi!
Lòng ta đó như trời thương biển nhớ
Yêu vô cùng những dáng bước chân chim
Những thiên thần, những thiên thần tuổi nhỏ
Là các em, là các em, các em, các em.
***
CON ĐƯỜNG ÁO LỤA
Ta trở lại con đường xưa áo lụa
Hàng cây cao đứng đợi các em về
Các em không về cây buồn lá úa
Ta cũng buồn đi giữa nắng lê thê.
Từ bờ bên ni nhìn qua thành nội
Phượng đã tàn rụng xuống buổi đầu thu
Làm sao quên những ngày qua bóng tối
Lửa kinh thành ngùn ngụt khói âm u.
Những chuyến đò ngang qua về Thừa phủ
còn chở tình bên nớ tới bên tê?
Ta mỗi bước càng thêm dài nỗi nhớ
Những chiều mưa sớm nắng các em về.
Ta trở lại giữa sân trường Đồng Khánh
Lòng hoang vu như cỏ dại quanh tường
Ơi, những nấm mồ hương tàn vắng lạnh
Có lời gì muốn nhắn với quê hương?
***
GIÃ TỪ THÁNG HẠ
Hôm nay mây trắng trôi nhiều quá
Trời đã vào thu tự bữa nào!
Em có nghe lòng muôn ý hạ
Trên đường đi áo trắng xôn xao.
Hãy vẫy tay chào ngày tháng hạ
Trở về trong nắng ấm sân trường
Vì hoa phượng đã tàn theo lá
Trơ lại cành khô đứng nhớ thương.
Thôi nhé xin em đừng tiếc nhớ
Âm vang tiếng hát của loài ve
Những hoa bướm ép trong lòng vở
Và cả buồn vui những tháng hè.
Ngày mai trở lại ngôi trường cũ
Với nắng vàng rơi trên tóc mây
Trên lối đi hàng dương liễu rũ
Ôi thiên đường của tuổi thơ ngây.
***
SAU CƠN BÃO HẠ
Như một đàn chim sau cơn bão hạ
Các em trở về giữa nắng thu xưa
Sân trường cũ áo dài ai trắng quá!
Cỏ cũng mềm lòng theo bước chân đưa.
Ta ngủ quên từ lâu trên xác lá
Cũng trở mình lay động mái chèo khua
Tháng ngày trôi như giòng sông nước hạ
Ta soi mình, ôi những nét già nua!
Nhưng bỗng thấy qua từng khuôn mặt mới
Bóng hình ta của một thuở mười lăm
Của một thuở lòng ta xuân phơi phới
Chân nô đùa trên lối cỏ tung tăng.
Rồi bên nhau các em tìm lẽ sống
Vun xới tin yêu trên đất của lòng
Cây sẽ xanh và đâm chồi hy vọng
Các em cùng ta làm lớn quê hương.
***
LỜI GIÃ TỪ CUỐI NĂM
Hình như nắng của một mùa xuân cũ
Lay hồn ta thức dậy giữa tàn đông
Sân trường đó mầm cây đang hé nụ
Sao đời ta mãi mãi vẫn hư không?
Các em vui như một bầy chim sẻ
Trong nắng vàng đang ríu rít đùa bay
Ta bỗng thấy một thoáng buồn rất nhẹ
Thoảng qua hồn như chút gió heo may.
Ta không ngỡ ta đã già quá đỗi
Lòng dửng dưng khi thấy nắng xuân về
Các em gửi lời cầu chúc năm mới
Hay chia buồn ta ngày tháng lê thê?
Các em còn trái tim hồng tuổi nhỏ
Tấm lòng xanh thơm ngát lúa ban mai
Chiều cuối năm ta đứng nhìn trong gió
Các em về như những giọt sương phai
Ở đâu mùa xuân các em sẽ đến?
Ta còn đây đời sống vẫn mùa đông
Lòng các em có chút gì lưu luyến?
Sao hồn ta sương khói bỗng mênh mông.
***
BÀI THƠ LÀM KHI SAY RƯỢU
(Gởi Lê Lợi, Trần Văn Lữ và Hà Mẫn Luyện
để nhớ buổi tối uống rượu ở trại 5 Non Nước Đà Nẵng).
Buổi tối tiêu sầu - chai rượu đắng
Tri âm này hãy uống cho say
Lỡ mai có chết - không ân hận
Vì đã ngồi chung một chiếu này
Thằng bạn chưa già nhưng tóc bạc
Bụng đầy Kinh Lễ với Kinh Thư
Chuyện đời hư ảo xin mày gác
Không lẽ mày là Ngũ Tử Tư?
Hay mày muốn làm một Nhan Hồi
Thôi ! Hãy vì nhau uống mềm môi
Đã biết đời người cơn gió thoảng
Thì mau, kẻo rượu sẽ bay hơi.
Bên ta có cả người Lê Lợi
Hình như chưa biết một lần say
Đêm nay cũng thấy lòng như mới
Cất tiếng cười vang giọng ngất ngây.
Còn nữa, thằng kia sao mầy khóc?
Nhớ em hay buồn nghĩa thầy trò?
Nếu đã chọn lầm nghề dạy học
Hãy xem tình ấy cũng như tro.
Xem ta hơn nửa đời lưu lạc
Bắt chước Tú Xương với Tản Đà
Ta cũng có người yêu bội bạc
Mà có bao giờ ta nói ra?
Còn nốt chút này xin cạn hết
Say mèm sẽ ngủ suốt đêm nay
Uống đi! nếu lỡ mai ta chết
Thì cứ coi là chiếc lá bay.
--o0o--
Mời thưởng thức ca khúc: Ta trở lại con đường xưa áo lụa.
Thơ: Phan Phụng Thạch - Nhạc: Cao Hữu Điền - Ca sĩ: Trần Quang Lộc,
tại http://www.art2all.net/nhac/chd/trolaiduongxua_t.mp3
__________________________________________________________________
Thầy Phan Phụng Thạch và cô Hồng là đồng nghiệp cùng đứng trên bục giảng thời kỳ 1968-1973 tại trường Nguyễn Hoàng, cũng như cùng sinh hoạt hội Hồng Thập Tự ở Quảng Trị.
Rất nhiều bài viết về thầy trong nhiều tập san, báo chí... tôi không tiện nhắc ở đây nữa, chỉ ghi lại đây một trong những kỷ niệm khi cô Hồng đến thăm thầy Thạch ở bệnh viện Đà Nẵng. Cùng với người cháu tên là Tôn Nữ Bích Nhạn. Hai o cháu không rõ số phòng, số giường bệnh, thế mà khi nghe tin thầy Thạch đang nằm viện là tức tốc chạy đến ngay và cứ thế đi đi lại lại dọc hành lang các phòng bệnh không biết bao nhiêu lần, cuối cùng cũng tìm được giường bệnh của thầy.
Thầy xanh xao, gầy guộc quá nên hai o cháu không nhận ra và cả hai cùng rơm rớm nước mắt, nhưng thầy lại mỉm cười và bảo: "Thấy chị đi lui đi tới mà tôi không gọi, vì không muốn chị thấy tôi trong tình trạng như thế này". Vẻ mặt buồn buồn, thầy nói: "Mình đang nằm nghe từng chiếc răng rụng và từng sợi tóc rơi đây!". Ngày 10/02/1973, căn bệnh quái ác đã đưa thầy vĩnh viễn ra đi, rời xa chúng ta.
Hôm nay kỷ niệm 40 năm ngày anh Thạch ra đi, tôi muốn giới thiệu tập thơ với bút tích anh dành tặng cho cô Hồng và nhân đây xin chuyển 4 câu thơ trong bài Tháng Hạ mà tôi rất thích, đến quý anh chị em thân yêu của trường Nguyễn Hoàng Quảng Trị ngày xưa để nhớ về một người thầy vô cùng đáng quý, luôn dành những tình cảm thân thiết cho học trò của mình.
Các em còn thương về ngôi trường cũ?
Vườn thiên đàng của tuổi nhỏ vàng son
Thầy đứng đó như một loài cổ thụ
Chút bóng hiền che nắng lũ cây con.
